ANAYASA MAHKEMESİ BİREYSEL BAŞVURU EN ETKİLİ BİR ŞEKİLDE NASIL YAPILIR

Daha önceki bloğumuzda Anayasa Mahkemesi Bireysel başvurunun Hukuksal boyutunu izah etmiştik şimdi ise Bireysel başvuru nasıl yapılır onu inceleyeceğiz ; Başvuru Usulü , bireysel başvuru yapmak isteyen kişilerin mağdur statüsüne sahip olması gereklidir. Bu ne demek mesela Anayasanın ilk maddelerinden itibaren başlamış olan İdarenin yapmış olduğu işlemlerde size farklı ,başkasına farklı bir idari işlem varsa bu işlem ile sizin bir hakkınız ihlal edilmiş ise Anayasanın 10.m de düzenlenen Kanun önünde eşitlik ilkesi ihlal edilmiştir . Aynı şekilde bireylerin hakkında yürütme ve yargı organları anayasaya aykırı kararlar ile yaptıkları uygulamaları ile Anayasanın 11.mad nin ihlali ortaya çıkmış olur . Anayasanın ikinci kısmında düzenlenmiş olan Temel Hak ve ödevler başlığı ile düzenlenmiş olan hakların bireyler açısından ihlali durumları , Bunun gibi idarenin ihlale yol açtığı iddia edilen işlemleri , eylemleri ya da ihmallerinin güncel, şahsi bir hakkı direkt etkilemesi gerekmektedir. Anayasada düzenlendiği üzere temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılması , kötüye kullanılması ,kullanılmasının durdurulmasının anayasada belirtildiği üzere yapılmamış olması halleri gibi haller ortaya çıktığında bireyler , bireysel başvuru hakkına müracaat edebilirler.

Kimler Bireysel başvuru yapabilir ?

Anayasa Mahkemesi’ne gerçek kişiler yani bireyler ve tüzel kişiler yani ticaret şirketi , dernek ,vakıf , sendika ,üniversiteler gibi tüzel kişiler bireysel başvuruda bulunabilmektedir. Ancak özel hukuk tüzel kişileri yani ticaret şirketleri, üniversiteler , dernek ,vakıf , sendika sadece tüzel kişiliklerine ait hakların ihlal edildiği iddiasıyla başvuru yapabilmektedir. Bununla birlikte kamu tüzel kişileri yani TRT , Tübitak gibi kişiler bireysel başvuru hakkına sahip değildir.

Bireysel Başvuruyu sadece Avukat yardımıyla mı yapılır ?

Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru, başvurucu isterse bir avukat yardımı ile yapılabilir. Avukat yardımıyla başvurmak istemesine rağmen bir avukata ücret ödeme gücüne sahip olmayan kişiler , bulunduğu ilde bulunan baronun adli yardım servisine başvurarak ve başvurusunda baro tarafından talep edilen ,başvurucunun üzerine kayıtlı taşınır ve taşınmaz mal bilgileri, başvurucunun aylık kazancı, ailevi durumu, bakmakla yükümlü olduğu kişi sayısı vb. Başvurucu, talebinde haklı olduğunu gösterdiği delillerle kanıtlamak zorundadır. Bu bilgi ve belgeleri sunmak kaydıyla kendisine ücretsiz olarak bir avukat tayin edilmesini talep edebilirler.

Bireysel Başvuru kendi özel dilekçe ilemi yoksa bir form ilemi yapılır ?

Anayasa Mahkemesi’ne yapılacak bireysel başvuru kesinlikle özel hazırlanmış dilekçe ile yapılmaz bunun için , ilk olarak Anayasa Mahkemesi tarafından hazırlanan ve Anayasa Mahkemesi’nin resmi internet sitesinde yer alan formun doldurulması gerekmektedir. Başvuru formunun net , açık bilgileri içerecek biçimde doldurulması ve ekler hariç 10 sayfayı geçmemesi beklenmektedir. Ancak formun 10 sayfayı geçmesi durumunda formda başvuruya konu olayların özetine yer verilmesi ve formun “Açıklamalar” bölümü son sayfasında ekle butonu ile 10 sayfayı geçemez durumu arttırılabiliyor ve bu yer verilen açıklamalara ilişkin 10 sayfayı geçmeyen özetin forma eklenmesi gerekmektedir.

Bireysel Başvuru formu ile birlikte sunulması gereken belgeler nelerdir ?

- Eğer başvurucu bir avukat yardımıyla başvuru yapacaksa o avukatın yetki belgesinin aslı veya vekaletnamesinin onaylı suretini sunması gerekir

- Başvurucu , başvuru harcının ödendiğine dair belgenin aslını da vermesi lazım

- Bireysel başvuruda bulunan başvurucu, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı ise nüfus cüzdanı örneğinin veya geçerli bir Kimlik belgesinin sürücü belgesi pasaport olabilir onaylı bir suretini ibraz etmesi gerekir

- Bireysel başvuruda bulunan başvurucu tüzel kişi ise tüzel kişi adına başvuruyu yapan kişilerin tüzel kişiliği temsile yetkili olduklarını gösteren belgenin Aslı veya bir onaylı suretini vermeleri gerekir

- Bireysel başvurucunun son tüketilen başvuru yolunda verilen kesin kararın yani onanmış Yargıtay kararının veya Sulh Ceza hakimliğince verilmiş tutuklama kararına itiraz kararının ve yapılan işlemin tebellüğ belgesini sunması gerekir.

- Başvurucu , başvuru formunda İhlal iddialarının dayandırıldığı belgelerin asılları veya onaylı örneklerini de sunması gerekir . Mesela ; Haksız yere tutuklanma , gerekçesiz ve kanunda düzenlenmemiş olmasına rağmen tutuklama , hukuksuz gözaltına alınma ,hukuksuz arama ve elkoyma vb durumlarda , yapılan işlemlerin belgelerin asılları veya onaylı örneklerini sunması gerekir yoksa kendiliğinden bunlar dosyaya girmeyecektir.

- Bireysel başvurucu tazminat talebi ileri sürecekse ve zararı varsa bu miktara ilişkin belgeleri de sunması gerekir.

- Başvurucu 30 günlük başvuru süresi içerisinde başvurusunu yapamamışsa haklı mazeretini ortaya koyan belgelerini Aslı veya onaylı bir suretini sunması gerekir.

Bireysel başvuru formunu müracaat olarak nerelere verilebilir ?

Bireysel başvuru formu doğrudan Anayasa Mahkemesi’ne verilebileceği gibi, mahkemeler aracılığıyla veya yurtdışı temsilcilikler aracılığıyla Anayasa Mahkemesi’ne gönderilebilir. Başvurunun mahkemeler aracılığıyla yapıldığı durumda, herhangi bir mahkemeye yapılması mümkündür.

Bireysel Başvuruların posta, e-posta veya faks aracılığı ile yapılması mümkün müdür ?

Başvuruların posta, e-posta veya faks aracılığı ile yapılması mümkün değildir. Posta yoluyla yapılan başvurular Mahkeme tarafından reddolunmaktadır .

Bireysel Başvuru da Yabancı dil kullanılabilir mi ?

Anayasa Mahkemesi’ne başvuru dili Türkçe’dir. Türkiye’de konuşulan başka bir dilde veya yabancı herhangi bir dilde başvuru yapılması mümkün değildir.

Başvurucuların başvuru formunda belirtilen kişisel bilgilerini eksiksiz doldurması gerekmekle birlikte, başvurucular, haklı bir gerekçenin varlığı halinde, bu gerekçelere dair mevcut belgelerin Mahkeme’ye sunulması kaydıyla kimliklerinin gizli kalmasını talep edebilmektedirler.

Bireysel başvuruda bulunmadan önce, başvurucunun ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için kanunlarda öngörülmüş olan idari ve yargısal başvuru yollarının tamamını tüketmiş olması gereklidir. Ancak başvuru yollarının tüketilmesi koşulu ancak etkili ve erişilebilir başvuru yolları için geçerlidir.

Bireysel başvurunun, başvuru yollarının tüketildiği tarihten, başvuru yolu öngörülmemişse ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz günlük süre içerisinde yapılması gerekmektedir. Ancak haklı bir mazeret sebebiyle bu süre içerisinde başvurulamadığı durumlarda, mazeretin kalktığı tarihten itibaren 15 gün içerisinde başvurulmasına olanak tanınmıştır. Hangi durumlarda mazeretin haklı olduğu Anayasa Mahkemesi’nin takdirindedir.

Anayasa Mahkemesi’ne yapılacak bireysel başvurular harca tabidir ve harç miktarı her sene arttırılmaktadır. 2022 yılı için belirlenen harç miktarı 664,10 TL’dir.

Bireysel başvuru harcının başvurucu tarafından karşılanması mümkün değilse, adli yardımdan yararlanmak için Anayasa Mahkemesi’ne başvurulması mümkündür. Adli yardım talebinde bulunmak isteyen kişilerin bireysel başvuru formunun son sayfasında yer alan “SONUÇ TALEPLERİ” başlıklı bölümde başvuru harcını ödeyemeyecek durumda olduğunu ve adli yardım talebinde bulunduğunu ve adli yardımdan yararlanabilecek durunda olduklarını kanıtlayacak belgeleri de başvurularına eklemeleri beklenmektedir. 07/03/2022